Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Kanser neden olur?

Kanser oluşumunda ana etken genetik yapının yani DNA'nın doğuştan ya da edinsel etkenlerle bozulmasıdır. Ailenizde kanserli bireyler varsa kansere yakalanma riskiniz fazladır. Ancak yaşamınız boyunca maruz kaldığınız radyasyon, toksik maddeler, bazı virüsler ve sahip olduğunuz kanser dışı hastalıklar kansere yol açabilirler. Genel olarak kanser oluşumuna yol açan faktörler:

1. Kanser tanı ve tedavisi

   Yukarıda sayılan kanser belirtilerinden biri ya da birkaçı sizde veya yakınlarınızda varsa ve geçmiyorsa hemen hekime başvurmalısınız. Hekim, hastadan öncelikle öyküsünü alır. Şikayetlerini, özgeçmişini, genetik geçmişini ve yaşam alışkanlıklarını öğrenir. Daha sonra laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemlerini kullanarak hastalığı teşhis etmeye çalışır. Bir tümör tespit edilmişse biyopsi istenir. Başlıca laboratuvar ve görüntüleme testleri şunlardır:

   1. Kan tahlili
   2. İdrar tahlili
   3. Dışkıda kan
   4. Tümör belirteçleri
   5. Hormonlar
   6. Komputerize tomografi
   7. Magnetik rezonans görüntüleme
   8. Nükleer taramalar
   9. Kemik sintigrafisi
   10. PET CT 
   11. Ultrasonografi
   12. Direkt grafi
   13. Biyopsi
   14. Gastroskopi
   15. Kolonoskopi
   16. Bronkoskopi
   17. Histeroskopi
   18. Mamografi

   Yapılan tetkikler sonunda kanser tespit edilirse sonra metastaz yapıp yapmadığına bakılır. Buna göre kanser evrelemesi yapılır. Kanser tedavisini medikal onkologlar yapar. Radyoterapi tedavisini radyoterapi uzmanları ve nükleer tıp uzmanları planlar. Kanser tedavisinde cerrahi operasyon, radyoterapi ve kemoterapi kullanılır. Kanser yan hastalıklara neden olmuşsa onların tedavisi yapılır. 

   Kanser evrelemesi nasıl yapılır?

   • Ana tümörün yeri
   • Tümörün boyutu
   • Lenf bezi tutulumu
   • Metastaz varlığı ve sayısı

   Yukarıdaki belirteçler hastalığın gidişatını, sağ kalım ve ölüm oranlarını belirler. Erken evrede yakalanan ve cerrahi olarak çıkarılabilen kanserlerde sağ kalım daha fazladır. Palyatif tedavi ölümcül kanser hastasının bakımını sağlamak ve yaşam kalitesini arttırmak için yapılır. 

   Kansere iyi gelen bitkiler ve yiyecekler nelerdir?

   İnternette kansere iyi geldiği iddia edilen pek çok gıda ve bitkisel karışımlara rastlayabilirsiniz. Bilimsel olarak kansere iyi geldiği ispat edilmiş bir yiyecek ya da bitki bulunmamaktadır. Hekimler kanser hastalarına dengeli ve sağlıklı beslenmelerini, stresten uzak durmalarını, iyi uyumalarını, açık hava etkinliklerine katılmalarını ve sosyal destek almalarını önermektedir.

   Sıkça sorulan sorular:

   • Kansere neler sebep olur? Kansere neden olduğu belirlenmiş pek çok faktör vardır. Radyasyon, kötü beslenme, bazı bakteri ve virüsler, toksik maddeler ve tütün bunlardan bazılarıdır. Ancak bir kanserojene maruz kalan her bireyde kanser ortaya çıkmamaktadır. Burada genetik yapı ve bağışıklık sistemi belirleyici rol oynamaktadır. 
   • Kanser nasıl anlaşılır? Vücudunuzda olağan olmayan bir değişiklik var ve geçmiyorsa hekime gitmelisiniz. Bu belirtilerden bazıları nedensiz hızlı kilo kaybı, halsizlik, iştahsızlık, karın ve göğüs ağrısı, dışkıdan, idrardan ve vajinadan kan gelmesi, balgamda kan, sarılık, solukluk, vücudun herhangi bir yerinde büyüyen yumru, kemik ağrısı, karın ağrısı, baş ağrısı, kabızlık, mide ağrısı olarak sıralanabilir.
   • Kanser taraması nasıl yapılır? Bazı kanser türleri taramalar esnasında tesadüfen yakalanır. Örneğin kadınlarda 40 yaş üstü senede bir defa mamografi ve meme ultrasonu tarama amaçlı kullanılır. 50 yaş sonrası kolonoskopi ve gastroskopi taraması önerilir. Aralıklı olarak kanda tümör belirteçlerine bakmak faydalı olabilir. Özellikle ailesinde kanser görülen bireyler taramalarını düzenli yaptırmalıdır.
   • Stres kansere yol açar mı? Stres bir takım fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Ancak kanserle ilişkisi kanıtlanmamıştır. Aşırı stres nedeniyle yapılan eylemler örneğin sigara içmek ve alkol tüketmek kansere neden olabilir.
   • Kanser hangi evrede öldürür? Her kanserin sağ kalım süresi farklıdır. Bazı kanser türleri erken evrede yakalansa bile çok hızlı yayılır ve ölüm oranı yüksektir. Kanserden ölüm oranını belirleyen faktör kanserin tipi kadar ne kadar hızlı metastaz yapıp yapmamasıdır. Genellikle 4. evre en ileri dönemdir.
   • Kanser kemiğe sıçrarsa ne kadar yaşar? Yapılan araştırmalarda meme kanseri dışındaki kanser türlerinde kemik metastazı kötü gidişatı göstermektedir. 
   • Her tümör kanser riski midir? Her tümör kanser riski taşımaz. İyi huylu tümörler sadece kitle etkisi yaparlar ve yayılım göstermezler. Ayrıca kanserin hücre tipine göre iyi huylu, kötü huylu ayırımı yapılır.
   • Metastaz nedir? Metastaz tümörün başlangıç organından başka organ ve lenf bezlerine sıçramasıdır.
   • EBV hangi kansere yol açar? EBV virüsü lenfomaya neden olabilir. Nazofaringeal kanserlerde de rolü vardır.
   • EBV virüsü kanser yapar mı? EBV virüsü çocuklarda çok sık rastlanır ve bulgu vermeyebilir. Erişkinlerde ateşli hastalık yapar ve öpücük hastalığı olarak bilinir. Çoğu EBV hastası kanser olmaz. Kimin kanser olacağı önceden bilinemez.
   • EBV virüsü tekrarlar mı? Kronik EBV taşıyıcılarında tekrarlayan alevlenmeler olabilir ve genellikle ağır seyreder.
   • EBV virüsü bulaşıcı mı? EBV virüsü tükürükte bulunur. Sarılma, öpme ortak eşyalar ile bulaşabilir. Çocuklar sessiz taşıyıcı olabilirler.